ตัวบ่งชี้ 6.6    กระบวนการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญโดยเฉพาะการเรียนรู้จากการปฏิบัติและประสบการณ์จริง

คำอธิบาย
กระบวนการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญโดยเฉพาะการเรียนรู้จากการปฏิบัติและประสบการณ์จริงมีการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่คำนึงถึงความแตกต่างเฉพาะตัวของนิสิตนักศึกษา และการจัดให้นิสิตนักศึกษามีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้มากที่สุด เช่น การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ค้นคว้าวิจัยโดยอิสระในรูปโครงการวิจัยส่วนบุคคล การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีโอกาสเลือกเรียนได้หลากหลายวิชาทั้งในและนอกคณะ การเปิดรายวิชาเลือกเสรีที่ครอบคลุมองค์ความรู้ต่างๆ จำนวนหน่วยกิตหรือจำนวนชั่วโมงเรียนในภาคปฏิบัติในห้องปฏิบัติการ รวมทั้งมีการฝึกประสบการณ์ภาคสนามอย่างพอเพียง มีการจัดสัมมนา จัดประชุมเชิงปฏิบัติการ จัดทำโครงงาน มีการเรียนการสอนทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Internet) และมีห้องสมุดและระบบสืบค้นข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ที่เพียงพอที่จะศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมได้ด้วยตนเอง
ตัวบ่งชี้นี้จะมีลักษณะเป็นตัวบ่งชี้เชิงคุณภาพที่ต้องอาศัยความละเอียดในการพิจารณาและมีลักษณะแตกต่างจากตัวบ่งชี้อื่นๆ ที่กล่าวมาแล้ว อย่างไรก็ตาม ตัวบ่งชี้นี้มีความสำคัญเนื่องจากเป็นตัวบ่งชี้ที่จะบอกให้ทราบว่าสถาบันการศึกษาได้จัดการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ตามมาตรา 22 หรือไม่ ซึ่งมาตรา 22 กำหนดไว้ว่า "การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด"
ผู้ประเมินอาจจะพิจารณาหาร่องรอยหลักฐานด้วยวิธีการอื่นๆ เช่น การสังเกตการเรียนการสอน วิธีการตั้งปัญหา และพิจารณาจากงานที่ผู้สอนมอบหมายด้วย
ข้อมูลที่ต้องการ :
ข้อมูลที่แสดงให้เห็นหลักฐานของการปฏิรูปกระบวนการเรียนรู้แบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เช่น จำนวนหน่วยกิตหรือจำนวนชั่วโมงเรียนในภาคปฏิบัติที่แสดงถึงการให้นักศึกษาค้นคว้าหาความรู้ตามความสนใจ การทำ Senior project วิชาสัมมนา และวิชาที่มอบหมายให้นักศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเอง รวมทั้งจำนวนชั่วโมงในภาคสนาม จำนวนโปรแกรม/ รายวิชาที่เป็นวิชาเลือกเสรี ผลการวิเคราะห์ศักยภาพของผู้เรียนและเข้าใจผู้เรียนเป็นรายบุคคล ผลการประเมินผลการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับสภาพการเรียนรู้ที่จัดให้ผู้เรียนและอิงพัฒนาการของผู้เรียน และมีการนำผลการประเมินมาปรับเปลี่ยนการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เต็มตามศักยภาพ
นอกจากนั้นยังรวมถึงผลงานอาจารย์ที่เป็นงานวิจัยเพื่อพัฒนาสื่อและการเรียนรู้ของผู้เรียนและนำผลไปใช้พัฒนาผู้เรียน จำนวนรายวิชาที่มีการเรียนการสอนทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Internet) จำนวนชั่วโมงที่เปิดให้บริการให้นิสิตนักศึกษาใช้ห้องสมุดและห้องคอมพิวเตอร์ต่อวัน เป็นต้น รวมถึง แผนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

ผลการดำเนินงาน

               
คณาจารย์สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์  ตระหนักถึงธรรมชาติความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียนดังนั้นในการจัดการเรียนการสอนทุกรายวิชาของสถาบัน  จึงใช้วิธีการที่เหมาะกับเป้าหมายการศึกษา และศักยภาพของผู้เรียน  โดยใช้สื่อการสอนและเทคโนโลยีช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาความรู้ความสามารถของตน รวมทั้งสามารถแสวงหาความรู้เพิ่มเติมได้ด้วยตนเอง   ดังนั้นรายวิชาที่ปรากฏในหลักสูตรจำนวน  62  รายวิชาและได้เปิดสอนในแต่ละปีการศึกษานั้นล้วนแต่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 
ปีการศึกษา  2549  :    เปิดสอน   21   รายวิชาเป็นวิชาที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญทั้ง   21   รายวิชา ซึ่ง พิจารณาจาก

ฐานการวิเคราะห์รายวิชา  ดังนี้
การจัดการเรียนรู้ โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ส่งเสริมประสบการณ์จริงมีเก็บข้อมูลจาก  Course  Syllabus ของรายวิชาที่เปิดสอนในปีการศึกษา  2549 จำนวน   รายวิชาโดยใช้เกณฑ์พิจารณาการจัดการเรียนรู้ โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ส่งเสริมประสบการณ์จริง ดังนี้

1. คำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลของนิสิต  พิจารณาจากการทำงานตามความสนใจ
2. จัดให้นิสิตมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียน   พิจารณาจากวิธีการสอน เช่น แบบอภิปราย  การวิเคราะห์  การสังเคราะห์
3. เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ค้นคว้าวิจัยโดยอิสระ พิจารณาจากรูปแบบการจัดการเรียนการสอน ที่ให้ผู้เรียนค้นคว้า
4. ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง พิจารณาจาก  ลักษณะการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เช่น การฝึกประสบการณ์ภาคสนาม  การสัมมนา  การทำโครงการ เป็นต้น
5. มีห้องสมุดและระบบสืบค้นข้อมูลที่เพียงพอ  พิจารณาจาก   การใช้ห้องสมุดและระบบฐานข้อมูลต่างของสำนักหอสมุดกลาง    งานวิจัยจากศูนย์สารสนเทศของสถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์

ตาราง การวิเคราะห์รายวิชาซึ่งเปิดสอนในปีการศึกษา  2549
ที่จัดการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ส่งเสริมประสบการณ์จริง
          

เอกสารอ้างอิง

เกณฑ์การให้คะแนน / คะแนนที่ได้
1.  การประเมินอิงเกณฑ์มาตรฐานขั้นต่ำ (คะแนนเต็ม 3 คะแนน)

2.  การประเมินอิงพัฒนาการ (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)

3.  การประเมินประสิทธิผลตามแผนของสถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)

        สรุปคะแนนการประเมินตัวบ่งชี้ 6.6