อริสรา  จรัสศรี.  2541. ลักษณะทางพุทธและพฤติกรรมศาสตร์ที่สัมพันธ์กับพฤติกรรม 
การพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ของพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลสังกัดสำนักการแพทย์  กรุงเทพมหานคร 
และสังกัดกรมการแพทย์  กระทรวงสาธารณสุข.  ปริญญานิพนธ์  วท.ม. 
(พฤติกรรมศาสตร์).  สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์. 


               การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย  2  ประการ  คือ  1)  เพื่อศึกษาว่าพยาบาลที่มีลักษณะทางพุทธลักษณะ 
ทางพฤติกรรมศาสตร์  (ได้แก่  ลักษณะทางจิต  และสภาพแวดล้อมทางสังคม)  แตกต่างกันเป็นผู้มีพฤติกรรมการพยาบาล 
ผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์  แตกต่างกันหรือไม่  มากน้อยเพียงใด  2) เพื่อค้นหาตัวแปรที่สำคัญในการทำนายพฤติกรรมการ 
พยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ 
                   กลุ่มตัวอย่าง ที่ศึกษาเป็นพยาบาลวิชาชีพจากโรงพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์กรุงเทพมหานคร  คือ  วชิรพยาบาล 
โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์  และจากโรงพยาบาลสังกัดกรมการแพทย์  กระทรวงสาธารณสุข  คือ  โรงพยาบาลราชวิถี  โรงพยาบาลเลิดสิน 
ซึ่งได้มาจากวิธีการสุ่มแบบง่าย หลังจากนั้นเลือกพยาบาลวิชาชีพอย่างเจาะจงคือ 
เป็นพุทธศาสนิกชนและมีประสบการณ์ในการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์  รวมทั้งสิ้นจำนวน  370  คน 
                    การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยภาคสนาม  เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและแบบวัดซึ่งประกอบด้วย  แบบสอบถามปัจจัยภูมิหลัง 
แบบวัดการปฏิบัติตนอย่างมีพรหมวิหาร  4  แบบวัดวิถีแบบพุทธ  แบบวัดเหตุผลเชิงจริยธรรม  แบบวัดความเชื่ออำนาจในตน 
แบบวัดทัศนคติต่องานพยาบาล  แบบวัดการสนับสนุนทางสังคม  แบบวัดความขัดแย้งใน 
บทบาท  และแบบวัดพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์  รวม  9  ฉบับ 
                    การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัย  ใช้การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบสองทาง  (Two way Analysis of Variance)
และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบเป็นขั้น   (Multiple Regression)  เพื่อทดสอบสมมตอฐานที่ตั้งไว้  7  ข้อ 
การวิเคราะห์ทั้งหมดนี้กระทำในกลุ่มรวมและกลุ่มย่อยที่แบ่งตามปัจจัยภูมิหลังของพยาบาลเพื่อให้ได้ผลที่ละเอียดชัดเจนยิ่งขึ้น 
                   ผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่สำคัญมีดังนี้  คือ 
                    1. มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างวิถีชีวิตแบบพุทธและทัศนคติต่องานพยาบาลที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อ 
เอดส์ในกลุ่มพยาบาลที่มีประสบการณ์ในการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์มาก  โดยพบว่าพยาบาลที่มีทัศนคติดีหรือไม่ดีต่องาน 
พยาบาลก็ตาม ถ้ามีวิถีชีวิตแบบพุทธสูงจะมีพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์สูงกว่าพยาบาลที่มีวิถีชีวิตแบบพุทธต่ำ 
                    2.  การปฏิบัติตนอย่างมีพรหมวิหาร  4  หรือวิถีชีวิตแบบพุทธส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ 
ในกลุ่มรวมและกลุ่มย่อยหลายกลุ่ม  โดยพบว่าพยาบาลที่มีการปฏิบัติตนอย่างมีพรหมวิหาร  4  สูง หรือมีวิถีชีวิตแบบพุทธสูง 
เป็นผู้มีพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์สูงกว่าพยาบาลในกลุ่มตรงข้าม 
                    3.  เหตุผลเชิงจริยธรรมหรือทัศนคติต่องานพยาบาลส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ในกลุ่มรวม 
และกลุ่มย่อยหลายกลุ่ม  โดยพบว่าพยาบาลที่มีเหตุผลเชิงจริยธรรมสูงหรือมีทัศนคติที่ดีต่องานพยาบาลเป็นผู้มีพฤติกรรมผู้ป่วยติด 
เชื้อเอดส์สูงกว่าพยาบาลในกลุ่มตรง 
                    4.  การสนับสนุนทางสังคม หรือความขัดแย้งในบทบาทส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ใน 
กลุ่มรวมและกลุ่มย่อยหลายกลุ่ม โดยพบว่าพยาบาลที่มีการสนับสนุนทางสังคมสูงหรือมีความขัดแย้งในบทบาทต่ำเป็นผู้มี 
พฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์สูงกว่าพยาบาลในกลุ่มตรงข้าม 
                    5.  การค้นหาตัวทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์  พบว่า  การปฏิบัติตนอย่างมีพรหมวิหาร  4 การสนับสนุนสังคม 
วิถีชีวิตแบบพุทธ  ความขัดแย้งในบทบาทเหตุผลเชิงจริยธรรม  และทัศนคติต่องานพยาบาล สามารถ 
ร่วมทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ในกลุ่มรวมทำนายได้  39% นอกจากนี้เมื่อทำการวิเคราะห์ผลในกลุ่ม 
ย่อย  10  กลุ่ม  พบว่า  การปฏิเสธตนอย่างมีพรหมวิหาร  4  เข้าทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ได้ทุกกลุ่มย่อย 
 วิถีชีวิตแบบพุทธเข้าทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ได้  9  กลุ่ม ความขัดแย้งในบทบาทเข้าทำนายพฤติกรรม 
การพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ได้  5  กลุ่ม  เหตุผลเชิงจริยธรรมเข้าทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ได้  3  กลุ่ม 
ทัศนคติต่องานพยาบาลเข้าทำนายพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อเอดส์ได้  3  กลุ่ม 

                                         | SWU | | BSRI |