แสวง  ทวีคูณ.  2538.  การฝึกเพื่อเสริมสร้างจิตลักษณะในการป้องกันพฤติกรรมทะเลาะวิวาทใน 
นักเรียนอาชีวศึกษา.  ปริญญานิพนธ์  วท.ม. (พฤติกรรมศาสตร์).  สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ 


                การวิจัยเรื่อง  "การฝึกเพื่อเสริมสร้างจิตลักษณะในการป้องกันพฤติกรรมทะเลาะวิวาทในนักเรียนอาชีวศึกษา"  นี้  มีจุดประสงค์ที่สำคัญ  2 
ประการ  คือ  เพื่อค้นหาวิธีที่มีประสิทธิภาพสูง ในการพัฒนาจิตลักษณะในการป้องกันพฤติกรรม 
ทะเลาะวิวาทของนักเรียนอาชีวศึกษา  และต้องการหาคำตอบว่านักเรียนประเภทใด  จะได้รับประโยชน์จากการฝึกแบบใดมากที่สุด 
ด้วยการเสริมสร้างจิตลักษณะที่สำคัญ  2  ประการคือ  ทัศนคติที่ดีต่อการไม่ทะเลาะวิวาท  และลักษณะมุ่งอนาคติควบคุมตน  โดย 
ได้พิจารณาลักษณะพื้นฐานทางจิตใจของนักเรียนอีก  4  ประการ  คือ  สติปัญญา  สุขภาพจิต  เหตุผลเชิงจริยธรรม  และความเชื่อ 
อำนาจในตนประกอบด้วย 
                    กลุ่มตัวอย่าง  ในการศึกษาครั้งนี้เป็นนักเรียนอาชีวศึกษาที่เข้าใหม่เป็นเพศชายทั้งหมด  จำนวน  105  คน 
ก่อนการดำเนินการฝึก  ได้มีการวัดลักษณะพื้นฐานทางจิตใจ  4  ด้าน  และจิตลักษณะที่จะทำการฝึกอีก  2  ด้าน  รวมเป็น  6  ด้าน 
ต่อจากนั้นได้สุ่มนักเรียนเข้ากลุ่มทดลองเพื่อให้วิธีการฝึกซึ่งมีเนื้อหา  และวิธีการที่แตกต่างกัน  ดังนี้  กลุ่มที่หนึ่งได้รับการฝึกทัศนคติ 
และฝึกมุ่งอนาคตควบคุมตน  กลุ่มที่สอง  ได้รับการฝึกทัศนคติเพียงด้านเดียว  กลุ่มที่สาม  ได้รับการฝึกมุ่งอนาคตเพียงด้านเดียว  กลุ่มที่สี่ 
เป็นกลุ่มควบคุมไม่ได้รับการฝึกในเนื้อหาดังกล่าว  แต่ได้ทำกิจกรรมแทน 
                   ภายหลังการฝึกได้มีการตรวจสอบการจัดกระทำด้วยการวัดตัวแปรที่เป็นจิตลักษณะและพฤติกรรมในการป้องกัน 
พฤติกรรมมทะเลาะวิวาท  ทั้ง  4  ด้าน  คือ  ทัศนคติที่ดีต่อการไม่ทะเลาะวิวาท  ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน ความพร้อม 
ที่จะหลีกเลี่ยงพฤติกรรมทะเลาะวิวาทและการเลือกคบเพื่อนอย่างเหมาะสม  โดยทำการวัดทันทีหลังจากการฝึกเสร็จสิ้นลง 
                    ผลของการวิจัยที่สำคัญมี  3  ประการ 
                    ประการแรก พบว่า   การฝึกทัศนคติส่งผลดีต่อทัศนคติที่ดีต่อการไม่ทะเลาะวิวาทอย่าางเด่นชัด  ทั้งในกลุ่มรวมและกลุ่มย่อย 
และการฝึกมุ่งอนาคตควบคุมตนก็ส่งผลดีต่อลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตนอย่างเด่นชัดเช่นกัน  ไม่ 
ปรากฏว่าการฝึกทั้ง  2  ด้านนี้มีอิทธิพลร่วมในการพัฒนาจิตลักษณะ  และพฤติกรรมในการป้องกันพฤติกรรมทะเลาะวิวาทด้าน 
ใด  แต่พบว่าการฝึกแต่ละด้านนี้ให้ผลแผ่ขยายไปสู่จิตลักษณะอีกด้านหนึ่งในบางกลุ่มย่อยที่สำคัญ 
                    ประการที่สอง   การฝึกทัศนคติและฝึกมุ่งอนาคตควบคุมตนมีอิธิพลต่อจิตลักษณะในการป้องกันพฤติกรรม 
ทะเลาะวิวาทในกลุ่มนักเรียนที่มีความพร้อมทางจิตใจสูงเด่นชัดกว่ากลุ่มนักเรียนที่มีความพร้อมทางจิตใจต่ำ 
                    ประการที่สาม  ในกลุ่มที่ได้รับการฝึกทัศนคติเพียงด้านเดียวตัวแปรจิตลักษณะพื้นฐาน  6  ด้าน สามารถร่วมกัน 
ทำนายจิตลักษณะ  และพฤติกรรมได้สูงสุดคือ  ความพร้อมที่จะหลีกเลี่ยงพฤติกรรมทะเลาะวิวาท  (ทำนายได้  84 %)  รองลงมาคือ 
การเลือกคบเพื่อนอย่างเหมาะสม  (ทำนายได้  54 %)  โดยมีตัวทำนายที่สำคัญคือ  ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน 
(1)  และเหตุผลเชิงจริยธรรม 
                    จากผลการวิจัยนี้จึงมีข้อเสนอแนะ  2  ประการคือ  ประการแรก การฝึกเพื่อพัฒนาจิตลักษณะในการป้องกัน 
พฤติกรรมทะเลาะวิวาท  ควรทำในกลุ่มนักเรียนที่มีความพร้อมทางจิตใจสูง  ประการที่สอง  ถ้าต้องการฝึกทัศนคติเพื่อส่งเสริม 
การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมทะเลาะวิวาท และการเลือกคบเพื่อนอย่างเหมาะสมต้องฝึกในกลุ่มนักเรียนที่มีลักษณะมุ่งอนาคตควบคุม 
ตน  และเหตุผลเชิงจริยธรรมสูง 

                                         | SWU | | BSRI |